Hành trình phát triển của bộ đàm là một câu chuyện dài, đan xen giữa những bước tiến vượt bậc của khoa học công nghệ và nhu cầu giao tiếp không ngừng gia tăng của nhân loại. Hãy cùng HHN TECH khám phá sự ra đời và quá trình phát triển của bộ đàm hiện đại qua bài viết dưới đây.
1. Những phát minh trước khi máy bộ đàm ra đời
Điện thoại và máy điện báo
Điện thoại và điện báo là những bước đệm quan trọng cho sự ra đời của máy bộ đàm hai chiều ngày nay. Điện báo được phát triển vào những năm 1830 và 1840, đã giới thiệu khái niệm liên lạc tức thời qua khoảng cách xa. Máy điện báo sử dụng mã Morse để nhắn tin.
Năm 1876, Alexander Graham Bell đã phát minh ra điện thoại, cho phép truyền giọng nói qua khoảng cách xa. Hai công nghệ này đóng vai trò quan trọng trong việc định hình sự hiểu biết về tín hiệu điện, từ đó dẫn đến nhận thức giọng nói và mã có thể được truyền đi mà không cần dây dẫn vật lý.
Phát hiện ra sóng vô tuyến
Năm 1886, nhà vật lý người Đức, Heinrich Hertz, đã thực hiện nhiều thí nghiệm khác nhau để chứng minh sự hiện diện của sóng điện từ. Mặc dù James Clerk Maxwell là người đầu tiên xây dựng lý thuyết này, nhưng Hertz là người đầu tiên chứng minh sự tồn tại của sóng điện từ bằng cách chế tạo thiết bị để phát và thu sóng vô tuyến.
Những sóng này có vận tốc bằng sóng ánh sáng và sau đó được đổi tên thành “sóng vô tuyến”. Công trình của ông đã thúc đẩy đáng kể sự hiểu biết về lý thuyết điện từ và mở đường cho sự phát triển của truyền thông không dây trong tương lai.
2. Sự ra đời của chiếc radio đầu tiên
Radio chính là tiền thân của bộ đàm 2 chiều sau này. Thiết bị này có khả năng nhận và truyền giọng nói và nhạc, và được phát minh bởi nhà phát minh người Ý Guglielmo Marconi. Phát minh của Marconi dựa trên công trình đột phá của Heinrich Hertz và James Clerk Maxwell.
Thiết bị radio đầu tiên của Marconi khá thô sơ. Ông kết nối một phím điện báo với một máy phát và nhấn phím để gửi sóng vô tuyến. Máy thu sau khi thu được những sóng này sẽ chuyển thành tiếng tách có thể nghe được.
Ban đầu, Marconi sử dụng thiết bị của mình để truyền mã Morse, giống như máy điện báo. Tuy nhiên, sau đó ông phát hiện ra rằng có thể điều chỉnh máy phát để tạo ra các sóng liên tục ở các tần số khác nhau. Bước cải tiến này cho phép Marconi gửi các tín hiệu phức tạp hơn, bao gồm cả giọng nói và nhạc, qua sóng vô tuyến.
Năm 1896, Marconi được cấp bằng sáng chế cho hệ thống điện báo không dây của mình. Trên thực tế, ông là người phát minh ra chiếc radio đầu tiên. Phát minh của ông đặt nền móng cho sự phát triển của các công nghệ vô tuyến sau này, bao gồm cả hệ thống bộ đàm 2 chiều mà chúng ta vẫn sử dụng ngày nay.
3. Đánh dấu sự ra đời của bộ đàm
Năm 1937 đánh dấu sự ra đời của máy bộ đàm cầm tay do nhu cầu về phương tiện liên lạc hiệu quả và tin cậy trên chiến trường trong Thế chiến II. Các phương tiện liên lạc truyền thống như gửi tin nhắn hay sử dụng điện thoại có dây có nhược điểm là chậm và dễ bị gián đoạn nên không thực tế vào thời điểm đó.
Nhà phát minh người Canada, Donald Hings, đã tạo ra hệ thống truyền tín hiệu vô tuyến di động có tên là “packset” hay còn gọi là walkie-talkie (bộ đàm) như chúng ta biết đến ngày nay. Quân đội đã sử dụng phát minh của Hings để hỗ trợ liên lạc. Nhờ đó, binh lính có thể trao đổi thông tin theo thời gian thực, bất kể họ ở đâu. Các đơn vị có thể nhanh chóng phối hợp và phản ứng kịp thời với những tình huống thay đổi trên chiến trường.
Máy bộ đàm cầm tay có thiết kế nhỏ gọn, dễ mang theo và sử dụng, khiến thiết bị trở thành công cụ lý tưởng trong điều kiện khắc nghiệt của chiến tranh. Sự ra đời của máy bộ đàm cầm tay đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công nghệ liên lạc quân sự, đặt nền móng cho những tiêu chuẩn vẫn còn ảnh hưởng đến các hoạt động quân sự hiện đại.
4. Máy bộ đàm 2 chiều đầu tiên
Frederick William Downie
Frederick William Downie, một viên cảnh sát đến từ Sở Cảnh sát Victorian tại Úc, được ghi nhận là người phát minh ra bộ đàm 2 chiều đầu tiên. Phát minh bộ đàm của ông vào năm 1923 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử công nghệ liên lạc.
Động lực thúc đẩy phát minh của Downie là do nhu cầu về phương thức liên lạc hiệu quả và tin cậy giữa các sĩ quan cảnh sát tuần tra. Trước khi bộ đàm 2 chiều ra đời, việc phối hợp các hoạt động và ứng phó với các tình huống khẩn cấp gặp rất nhiều khó khăn. Sáng kiến của Downie giúp các sĩ quan có thể liên lạc trực tiếp với nhau và với trụ sở chính. Nhờ đó giúp họ phản ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn trong các tình huống khẩn cấp.
Galvin Manufacturing Corporation
Được thành lập vào năm 1928 bởi hai anh em Paul V. Galvin và Joseph E. Galvin, Galvin Manufacturing Corporation – nay được biết đến với tên gọi Motorola – đã đóng vai trò quan trọng trong sự ra đời của bộ đàm 2 chiều. Ban đầu, công ty tập trung vào sản xuất các thiết bị thay thế pin, cho phép radio chạy bằng pin có thể hoạt động bằng điện gia dụng.
Motorola SCR-300 bao gồm một bộ pin, máy phát và máy thu được đặt trong một chiếc ba lô. Không giống như những thiết bị lớn, cố định trước đó, SCR-300 có thể di chuyển linh hoạt hơn. Nhờ đó, thiết bị này trở nên cực kỳ hữu dụng trong chiến đấu.
SCR-300 cho phép binh lính trên chiến trường liên lạc với nhau trong một dải tần số giới hạn. Phương thức liên lạc này sử dụng điều chế biên độ (AM – Amplitude Modulation), thay đổi cường độ của tín hiệu truyền đi theo sóng âm thanh thu được từ micro. Điều chế biên độ (AM) là tiền thân cho phương thức điều chế tần số (FM – Frequency Modulation) hiện đại và hiệu quả hơn, trong đó tần số của tín hiệu được thay đổi thay vì cường độ.
Ngay sau đó, Motorola đã phát triển bộ đàm 2 chiều cầm tay Handie-Talkie SCR-536 với kích thước nhỏ gọn, vừa vặn trong lòng bàn tay, nhưng phạm vi hoạt động ngắn hơn và ít tính năng hơn. Phát minh này đã đặt nền móng cho các thiết bị liên lạc cầm tay, ảnh hưởng đến thiết kế của các loại bộ đàm 2 chiều hiện đại ngày nay.
5. Những cải tiến của bộ đàm 2 chiều ngày nay
Bộ đàm 2 chiều đã trải qua nhiều cải tiến kể từ khi ra đời đến nay. Đầu tiên, bước chuyển đổi từ tần số AM sang FM giúp cải thiện chất lượng tín hiệu và khả năng xuyên qua các vật cản như tòa nhà và cây cối. Ngoài ra, các thiết bị ngày nay có kích thước nhỏ gọn hơn và di động hơn, mang lại sự tiện lợi tối đa cho người dùng.
Một bước tiến quan trọng khác là sự ra đời của trạm chuyển tiếp tín hiệu (Repeater), thiết bị giúp mở rộng phạm vi liên lạc của bộ đàm 2 chiều bằng cách thu nhận tín hiệu yếu, khuếch đại và phát lại. Repeater không chỉ giúp mở rộng phạm vi liên lạc mà còn nâng cao độ ổn định của kết nối.
Trong những năm gần đây, việc tích hợp công nghệ GPS và mã hóa thông tin đã giúp nâng cao khả năng và tính bảo mật của bộ đàm 2 chiều.
Lịch sử phát triển của bộ đàm là minh chứng cho sự tiến bộ không ngừng của công nghệ, từ những thiết bị thô sơ đến các hệ thống hiện đại. Ngày nay, bộ đàm ngày càng trở nên quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đáp ứng nhu cầu liên lạc nhanh chóng và hiệu quả.
