Nội dung chính

Việt Nam đang không ngừng cải thiện môi trường đầu tư nhằm thu hút các dự án chất lượng cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ và đổi mới sáng tạo. Một trong những động thái quan trọng nhất là việc ban hành “Thủ tục đầu tư đặc biệt” mới. Đây là một cơ chế đột phá, hứa hẹn mang lại sự thuận lợi và hiệu quả vượt trội cho nhà đầu tư chiến lược.
Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về thủ tục mới này, từ định nghĩa, đối tượng áp dụng, quy trình thực hiện đến những ưu điểm nổi bật và so sánh với các ưu đãi đầu tư đặc biệt khác.

1. Thủ Tục Đầu Tư Đặc Biệt Là Gì?

Thủ tục đầu tư đặc biệt là một cơ chế hành chính được thiết kế để đơn giản hóa và đẩy nhanh quy trình cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (GCNĐKĐT) cho các dự án đầu tư có tính chất ưu tiên, chiến lược.

Thủ Tục Đầu Tư Đặc Biệt Là Gì

2. Đối Tượng và Lĩnh Vực Áp Dụng

Nhà đầu tư được quyền lựa chọn áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt cho các dự án đáp ứng đồng thời cả về lĩnh vực và địa điểm thực hiện:

  • Lĩnh vực đầu tư:
    • Đầu tư xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D).
    • Đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp (IC), điện tử linh hoạt (PE), chip, vật liệu bán dẫn.
    • Đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao được ưu tiên phát triển, sản xuất sản phẩm thuộc danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
  • Địa điểm thực hiện: Các dự án phải được thực hiện tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu thương mại tự do và khu chức năng trong khu kinh tế.
  • Lưu ý: Thủ tục này không áp dụng cho các dự án đầu tư thuộc diện Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định tại Điều 30 của Luật Đầu tư.

Đối Tượng và Lĩnh Vực Áp Dụng

3. Những Ưu Điểm Nổi Bật Của Thủ Tục Đầu Tư Đặc Biệt

Thủ tục đầu tư đặc biệt mang lại những lợi thế đáng kể thông qua việc cắt giảm và đơn giản hóa nhiều khâu hành chính:

  • Miễn thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư: Dự án sẽ không phải trải qua bước chấp thuận chủ trương đầu tư, giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí.
  • Miễn thẩm định công nghệ: Không cần thực hiện thủ tục thẩm định công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án sử dụng công nghệ tiên tiến.
  • Đơn giản hóa thủ tục môi trường: Đề xuất dự án đầu tư sẽ bao gồm nội dung nhận dạng, dự báo tác động đến môi trường và biện pháp giảm thiểu tác động xấu, thay thế cho báo cáo đánh giá sơ bộ tác động môi trường. Điều này miễn trừ việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đầy đủ.
  • Miễn lập quy hoạch chi tiết và cấp Giấy phép xây dựng: Nhà đầu tư không cần lập quy hoạch chi tiết và không cần xin Giấy phép xây dựng, cùng với việc miễn nhiều thủ tục phê duyệt, chấp thuận khác trong lĩnh vực xây dựng và phòng cháy, chữa cháy.
  • Thời gian xử lý nhanh chóng: Toàn bộ quá trình đánh giá hồ sơ và cấp GCNĐKĐT chỉ trong vòng 15 ngày kể từ ngày Ban Quản lý nhận được hồ sơ hợp lệ.
  • GCNĐKĐT là cơ sở pháp lý toàn diện: Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư được cấp theo thủ tục này sẽ là cơ sở pháp lý cho việc thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; thực hiện các thủ tục hành chính liên quan; cũng như các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm hành chính của cơ quan nhà nước đối với dự án.

Những Ưu Điểm Nổi Bật Của Thủ Tục Đầu Tư Đặc Biệt

4. Quy Trình Thực Hiện Thủ Tục Đầu Tư Đặc Biệt

a. Cơ quan tiếp nhận và cách thức nộp hồ sơ:

  • Cơ quan thực hiện: Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế (gọi chung là Ban quản lý).
  • Đối tượng thực hiện: Công dân Việt Nam, Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, Người nước ngoài, Doanh nghiệp, Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, Tổ chức (không bao gồm doanh nghiệp, HTX), Tổ chức nước ngoài, Hợp tác xã.
  • Cách thức nộp: Trực tiếp tại trụ sở Ban quản lý, trực tuyến qua Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia, hoặc qua dịch vụ bưu chính.

Quy Trình Thực Hiện Thủ Tục

b. Thành phần hồ sơ: Nhà đầu tư cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ bao gồm:

  • Văn bản đề nghị thực hiện dự án đầu tư: Kèm theo cam kết chịu mọi chi phí, rủi ro nếu dự án không được chấp thuận và cam kết đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn về xây dựng, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy.
  • Đề xuất dự án đầu tư: Gồm các nội dung chính như thông tin nhà đầu tư, mục tiêu, quy mô, vốn và phương án huy động vốn, địa điểm, thời hạn, tiến độ thực hiện, thông tin hiện trạng sử dụng đất (nếu có), nhu cầu lao động, đề xuất ưu đãi đầu tư, tác động, hiệu quả kinh tế – xã hội của dự án, nhận dạng và dự báo tác động môi trường kèm biện pháp giảm thiểu (thay thế đánh giá sơ bộ tác động môi trường). (Trường hợp pháp luật về xây dựng quy định lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi thì có thể nộp thay).
  • Tài liệu về tư cách pháp lý của nhà đầu tư.
  • Tài liệu chứng minh năng lực tài chính của nhà đầu tư: Bao gồm báo cáo tài chính 02 năm gần nhất, cam kết hỗ trợ tài chính của công ty mẹ/tổ chức tài chính, bảo lãnh về năng lực tài chính hoặc tài liệu khác.
  • Bản sao giấy tờ về quyền sử dụng đất hoặc tài liệu tương đương (nếu dự án không đề nghị Nhà nước giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất).
  • Hợp đồng BCC (nếu là dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BCC).
  • Các tài liệu khác liên quan đến dự án đầu tư, yêu cầu về điều kiện, năng lực của nhà đầu tư theo quy định của pháp luật (nếu có).

c. Đánh giá hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư:

Trong thời hạn 15 ngày, Ban quản lý sẽ đánh giá hồ sơ dựa trên các tiêu chí sau:

  • Sự phù hợp của dự án với lĩnh vực đầu tư quy định.
  • Sự phù hợp của dự án với quy hoạch có liên quan.
  • Tư cách pháp lý và kinh nghiệm của nhà đầu tư.
  • Nhu cầu sử dụng đất (nếu có).
  • Tiến độ thực hiện dự án.
  • Nội dung cam kết của nhà đầu tư.
  • Ưu đãi đầu tư và điều kiện hưởng ưu đãi đầu tư (nếu có). Nếu hồ sơ đạt yêu cầu, Ban quản lý sẽ cấp GCNĐKĐT (theo Mẫu D.2 ban hành kèm theo Thông tư số 06/2025/TT-BKHĐT). Trường hợp từ chối, sẽ có thông báo nêu rõ lý do (theo Mẫu D.1).

d. Trách nhiệm sau khi được cấp GCNĐKĐT:

  • Trước khi khởi công xây dựng, nhà đầu tư phải gửi văn bản thông báo khởi công kèm báo cáo kinh tế – kỹ thuật đầu tư xây dựng (do nhà đầu tư lập, thẩm định, phê duyệt) và báo cáo kết quả thẩm tra về an toàn công trình, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy cho cơ quan quản lý trật tự xây dựng tại địa phương và Ban quản lý.
  • Ban quản lý có trách nhiệm kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện dự án theo quy định của pháp luật và phối hợp thực hiện ưu đãi đầu tư.

5. So Sánh: Thủ Tục Đầu Tư Đặc Biệt và Ưu Đãi Đầu Tư Đặc Biệt

Mặc dù đều liên quan đến việc khuyến khích đầu tư, Thủ tục đầu tư đặc biệt và Ưu đãi đầu tư đặc biệt có bản chất và vai trò khác nhau rõ rệt:

Tiêu chíThủ Tục Đầu Tư Đặc BiệtƯu Đãi Đầu Tư Đặc Biệt
Bản chấtLà một quy trình hành chính được đơn giản hóa và rút gọn.Là lợi ích, đặc quyền mà nhà nước dành cho nhà đầu tư để khuyến khích đầu tư.
Mục đích chínhĐẩy nhanh quá trình cấp phép, giảm gánh nặng thủ tục cho các dự án ưu tiên.Giảm chi phí hoạt động, tăng lợi nhuận, hỗ trợ vốn hoặc các hình thức hỗ trợ khác để tăng sức hấp dẫn của môi trường đầu tư.
Nội dung chủ yếuCác bước, hồ sơ, thời gian xử lý được rút gọn, miễn giảm nhiều thủ tục hành chính thông thường (chấp thuận chủ trương, thẩm định công nghệ, ĐTM, GPXD, v.v.).Các loại hình ưu đãi về thuế (thu nhập doanh nghiệp, nhập khẩu), tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, khấu hao nhanh, hoặc các hỗ trợ khác.
Kết quả trực tiếpGiấy chứng nhận đăng ký đầu tư được cấp nhanh chóng, hiệu quả.Quyền lợi tài chính hoặc phi tài chính được hưởng, có thể được ghi nhận trong GCNĐKĐT.
Cơ sở pháp lýĐiều 36a Luật Đầu tư (sửa đổi), Nghị định 19/2025/NĐ-CP.Nghị định 31/2021/NĐ-CP định nghĩa “ưu đãi đầu tư”. Ưu đãi cụ thể được quy định trong các luật thuế, đất đai, và các văn bản quy phạm pháp luật khác. Quỹ Hỗ trợ Đầu tư được quy định tại Điều 18a Luật Đầu tư (sửa đổi).
Mối quan hệThủ tục đầu tư đặc biệt là cánh cửa giúp nhà đầu tư tiếp cận nhanh hơn và dễ dàng hơn với các ưu đãi đầu tư, bao gồm cả ưu đãi đặc biệt. Việc đánh giá hồ sơ trong thủ tục đặc biệt có xem xét cả đề xuất hưởng ưu đãi đầu tư và điều kiện hưởng ưu đãi đầu tư.Các ưu đãi đầu tư đặc biệt là phần thưởng hoặc lợi ích mà nhà đầu tư có thể nhận được khi dự án đủ điều kiện, thường là các dự án thuộc diện ưu tiên cao.

Ưu đãi và Hỗ trợ Đầu tư Đặc biệt là một loại hình ưu đãi cao nhất, thường dành cho các dự án quy mô lớn, công nghệ cao, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội. Các loại hình ưu đãi đầu tư chung bao gồm ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu, miễn giảm tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, thuế sử dụng đất và khấu hao nhanh.

Đặc biệt, Quỹ Hỗ trợ Đầu tư mới được thành lập từ nguồn thu thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu và các nguồn hợp pháp khác.

Quỹ này nhằm ổn định môi trường đầu tư, khuyến khích, thu hút nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước trong một số lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư. Đây chính là một hình thức hỗ trợ đầu tư đặc biệt quan trọng, mà các dự án áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt (vốn là các dự án công nghệ cao, R&D) hoàn toàn có tiềm năng được hưởng.

6. Tầm Quan Trọng và Triển Vọng

Thủ tục đầu tư đặc biệt được kỳ vọng sẽ tạo ra một cú hích lớn cho môi trường đầu tư tại Việt Nam. Bằng cách rút ngắn thời gian và đơn giản hóa quy trình, Việt Nam gửi đi thông điệp mạnh mẽ về cam kết thu hút các dự án FDI chất lượng cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn như bán dẫn, công nghệ thông tin và đổi mới sáng tạo. Điều này không chỉ giúp Việt Nam đón đầu các làn sóng đầu tư toàn cầu mà còn thúc đẩy quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

7. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

7.1 Thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo thủ tục đầu tư đặc biệt là gì?

Thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo thủ tục đầu tư đặc biệt là một quy trình dành cho các nhà đầu tư để đăng ký dự án đầu tư theo các điều kiện đặc biệt, nhằm khuyến khích và thu hút đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên. Thủ tục này được quy định tại Điều 36a của Luật Đầu tư và Nghị định số 19/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về thủ tục đầu tư đặc biệt.

7.2 Dự án đầu tư đặc biệt được thực hiện ở đâu?

Các dự án đầu tư đặc biệt phải được thực hiện tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu thương mại tự do và khu chức năng trong khu kinh tế.

7.3 Cơ quan nào có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo thủ tục đặc biệt?

Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế (sau đây gọi chung là Ban quản lý) là cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo thủ tục đặc biệt.

7.4 Thời gian giải quyết hồ sơ cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đặc biệt là bao lâu và có mất phí không?

Thời hạn giải quyết hồ sơ là 15 ngày kể từ ngày Ban quản lý nhận được hồ sơ hợp lệ. Thủ tục này không mất phí, lệ phí.

7.5 Nhà đầu tư có thể nộp hồ sơ theo những hình thức nào?

  • Nhà đầu tư có thể nộp hồ sơ theo ba hình thức:
  • Trực tiếp tại trụ sở Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế hoặc Trung tâm phục vụ hành chính công (nếu có).
  • Trực tuyến tại Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh hoặc tại Cổng dịch vụ công quốc gia (https://dichvucong.gov.vn).
  • Dịch vụ bưu chính.

7.6 Thủ tục đầu tư đặc biệt mang lại những lợi ích đặc biệt nào cho nhà đầu tư?

Khi áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt, dự án sẽ được hưởng các ưu đãi và hỗ trợ đáng kể:

  • Không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.
  • Không phải thẩm định công nghệ.
  • Không phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.
  • Không phải lập quy hoạch chi tiết.
  • Không phải cấp Giấy phép xây dựng và các thủ tục để được phê duyệt, chấp thuận, cho phép trong lĩnh vực xây dựng, phòng cháy, chữa cháy.

7.7 Trường hợp có nhiều nhà đầu tư cùng đề xuất dự án có đề nghị Nhà nước cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất tại một địa điểm, Ban quản lý sẽ xử lý như thế nào?

Ban quản lý sẽ xem xét, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho nhà đầu tư nộp hồ sơ hợp lệ đầu tiên và thông báo bằng văn bản cho các nhà đầu tư còn lại. Trường hợp nhà đầu tư nộp hồ sơ đầu tiên bị từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Ban quản lý sẽ thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo nguyên tắc xem xét lần lượt hồ sơ của từng nhà đầu tư tiếp theo.

7.8 Sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đặc biệt, nhà đầu tư có những trách nhiệm gì?

Sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhà đầu tư có các trách nhiệm sau:

  • Trước khi khởi công xây dựng, nhà đầu tư phải gửi văn bản thông báo khởi công kèm theo Báo cáo kinh tế – kỹ thuật đầu tư xây dựng và Báo cáo kết quả thẩm tra Báo cáo kinh tế – kỹ thuật đầu tư xây dựng cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền về quản lý trật tự xây dựng tại địa phương và Ban quản lý.
  • Chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, chính xác, trung thực của hồ sơ và các văn bản gửi cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
  • Chấp hành các quy định của pháp luật Việt Nam và các quy định tại Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
  • Ban quản lý sẽ kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện dự án và giải quyết các vấn đề phát sinh theo thẩm quyền. Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư là cơ sở để thực hiện các thủ tục hành chính, thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá, xử lý vi phạm hành chính và quản lý nhà nước đối với dự án.

8. Kết Luận

Thủ tục đầu tư đặc biệt mới là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực của Việt Nam nhằm kiến tạo một môi trường đầu tư hấp dẫn và cạnh tranh hơn. Đối với các nhà đầu tư đang nhắm đến các dự án công nghệ cao, R&D tại các khu công nghiệp, khu kinh tế, đây chính là cơ hội vàng để tận dụng quy trình cấp phép nhanh gọn và tiềm năng hưởng các ưu đãi đầu tư đặc biệt, bao gồm cả sự hỗ trợ từ Quỹ Hỗ trợ Đầu tư. Việc nắm rõ và áp dụng hiệu quả thủ tục này sẽ là chìa khóa thành công cho các dự án đầu tư tại Việt Nam.

5 1 đánh giá
Đánh giá bài viết
Theo dõi
Thông báo của
guest

0 Góp ý
Cũ nhất
Mới nhất Được bỏ phiếu nhiều nhất
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
Tư vấn nhanhZaloFacebook

Nội dung chính

Nội dung chính